Ethereum Nedir?
Ethereum bir akıllı sözleşme platformu olarak, geliştiricilere kendi blockchain’i üzerinde merkeziyetsiz uygulama (DApp) geliştirme olanağı sunuyor. Ethereum platformunun kendi dijital para birimi Ether (ETH) adını taşır.
Ethereum, içinde Ethereum Enterprise Alliance gibi kurumsal Ethereum konsorsiyumlarının yer aldığı büyük ekosisteminin parçası olan Ethereum Vakfı tarafından kısmen destekleniyor.
Ethereum Nasıl Çalışır?
Vitalik Buterin, Ethereum için ilk konsepti 2013 yılında, Bitcoin (BTC) harici bir açık kaynak blockchain platformu geliştirme düşüncesiyle tasarladı ve böylelikle akıllı sözleşmelerin önünü açtı. Ethereum blockchain üzerindeki her akıllı sözleşme, kendi kendine işleyerek belirli koşullar yerine getirildiğinde otomatik işlem yapan bir bilgisayar programı gibi çalışıyor. Blockchain ise bu akıllı sözleşme kodlarının, herhangi bir aksama, sansür, sahtecilik veya harici müdahale olmaksızın, tam olarak programlandığı gibi çalışmalarını sağlıyor.
Ethereum ağı 30 Temmuz 2015 günü, önceden kazılmış 73 milyon Ether ile yayına girdi.
Ethereum Madenciliği Nasıl Yapılır?
Ethereum madenciliği şu anda tıpkı Bitcoin gibi iş ispatı (Proof-of-Work, PoW) protokolünü baz alıyor, gelecekte ise pay ispatı (proof-of-stake) yapıya geçilmesi planlanıyor. Ethereum madenciliğinde madenciler, sahip oldukları bilgi işlem gücünü matematiksel bir problemi çözmek (ilgili blokun kendine özgü başlık meta verisinin hash değerini bulmak) için kullanıyor. Problemi ilk çözen (hash değerini ilk bulan) madenci, bu blokun çıkarıldığını tüm Ethereum ağına duyuruyor ve bu sayede diğer düğümler, bloku doğrulayıp blockchain’e ekleyebiliyor.
Ethereum blockchain’i, Ocak 2020’de PoW sistemini terk ederek daha az enerji gerektiren pay ispatı (PoS) sistemine geçiş yapmayı planlıyordu. Ancak bu tarihte hazırlıklar tamamlanamadı. PoS’ye geçiş ve Ethereum 2.0’ın çıkışının 2020’nin ilerleyen döneminde gerçekleşmesi bekleniyor.
Ethereum madenciliği, Ethash algoritmasını baz alıyor. Ethereum ağı ilk yayınlandığında, ETH madencileri her bir blok başına 5 ETH blok ödülü alıyordu. Byzantine hard fork’unun gerçekleştiği 2017 sonunda ise, Ethereum blockchain ağı blok ödüllerini 5 ETH’den 3 ETH’ye düşürdü. 2019’un başında blok ödülü bu kez 2 ETH’ye düşürüldü ve bu olaya “the thirdening” adı verildi.
Bitcoin’in aksine, Ethash iş ispatı protokolü nedeniyle ASIC kullanarak madencilik yapmak kârlı olmuyor. Her bir Ethereum bloku, ortalama 12 saniyede kazılıyor. Zorluk düzeyi ise Ethereum çıkarmak için kullanılan toplam bilgisayar gücüne (diğer adıyla ağın hash oranına) göre ölçeklendiriliyor.
Ethereum’da yapılan işlemlere “gas” adı veriliyor ve tüm ağın faaliyetleri bu birimle işliyor. Diğer bir deyişle, blockchain üzerinde değişiklik yapabilmek için gas (Ether) harcamanız gerekiyor. Ethereum da bir Turing complete iç koduna sahip bulunuyor.
Ethereum Nerede Kullanılır?
Ethereum platformu, geliştiriciler tarafından yeni tip merkeziyetsiz uygulamalar (DApp) geliştirmek için kullanılıyor. Bu uygulamalar, yeni dijital varlıklar ve sansürlenmesi imkansız web uygulamaları meydana getirmekten, merkeziyetsiz otonom kuruluşlar inşa etmeye kadar gidiyor. Dünya üzerindeki herkes, Ethereum ağına ücretsiz biçimde bağlanabiliyor.
Ethereum blockchain ağının kendi birimi Ether, aynı zamanda bir tür dijital para olarak kullanılıyor ve dünyanın herhangi bir yerindeki bir başkasına anında gönderilebiliyor. Ether, bir ödeme yöntemi olarak da, değer saklama aracı olarak da kullanılabiliyor.